در باره تروریسم مواد مخدر(Narco Terrorism )- بخش دوم

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»،

آسیب‌های ناشی از تولید و قاچاق مواد مخدر

آسیب‌های ناشی از تولید و قاچاق مواد مخدر به کشور ما و جامعه بین‌المللی بر کسی پوشیده نیست زیرا همگان می‌دانند که تولید این مواد افیونی در گام نخست یک عمل غیرشرعی است و کشت، تولید و استفاده از این مواد افیونی، زایل کنندة عقل و موجب گسترش فساد و جرایم ضد اخلاقی در جامعه گردیده و نسل جوان جامعه را از تحرک و فعالیت‌های سازنده فکری و جسمانی باز می‌دارد. آسیب اجتماعی دیگر تولید مواد مخدر، افزایش میزان جنایت در جامعه است به طوری که بالا رفتن میزان جنایت، جزء لاینفک این پدیده شوم محسوب می‌شود و قاچاق این مواد افیونی، زمینه را برای ایجاد و گسترش شبکه‌های تروریستی و مافیای جرم و جنایت فراهم ساخته ومنطقه را به معضل بزرگ تروریسم دچار می‌کند. آسیب‌های‌ اجتماعی‌، جلوه‌های‌ جزیی‌ و فرعی‌ تهدیدات‌اند که‌ در بالاترین‌ حد، سلامت ‌اخلاقی‌ و نظم‌ و امنیت‌ عمومی‌ جامعه‌ را خدشه‌دار می‌کنند. تکثر، فراگیری‌ و مداومت‌ آسیب‌ها می‌تواند آنها را به‌ تهدید امنیتی‌ تبدیل‌ کند. البته‌ مبانی‌ ارزشی‌ و دیدگاه‌ها و اولویت‌های‌ تصمیم‌گیران‌ سیاسی‌ یک‌ جامعه‌ نیز در تلقی‌ یک‌ پدیده‌ به ‌مثابه‌ آسیب‌ یا تهدید مؤثر است‌. طرز تلقی‌ نظام‌های‌ سیاسی‌ ایران‌ از مسئله ‌ مواد مخدر پیش‌ و پس‌ از انقلاب‌ گواه‌ مدعاست‌. پیش‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ مسئله‌ مواد مخدر مداومت‌ و فراگیری‌ کنونی‌ را نداشت‌ و ضمناً تعارضی‌ هم‌ بامبانی‌ ارزشی‌ دولتمردان‌ رژیم‌ پهلوی‌ نمی‌یافت؛ درحالی‌که‌ پس‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ می‌توان‌ مسئله مواد مخدر را درایران‌ تهدیدی‌ امنیتی‌ دانست‌.

ارتباط اقتصاد مواد مخدر با تروریسم

آغاز کار نارکو تروریسم شاید با هدف اقتصادی باشد اما با گسترش یافتن قدرت بر بُعد اقتصادی آن می‌چربد و برای پیش برد اهداف خود حتی با گروه‌های دیگر تروریستی هم پیمان می‌شود؛ بنابراین اقتصاد مواد مخدر و تروریسم ارتباطی دوجانبه باهم دارند بنحوی که منابع مالی وعواید حاصل از موادمخدر در اختیارگروه‌های تروریستی قرار می‌گیرد و از سوی دیگر گروه‌های تروریستی نیز برای حفظ این منابع از تجارت مواد مخدر حمایت می‌کنند و جایی که این منابع در خطر باشند اقدام به عملیات نظامی و ایجاد رعب و وحشت می‌نمایند. پس تروریسم مواد مخدر دو جنبه دارد:

1) ایجاد رعب و وحشت به دلیل حفظ منابع مالی حاصل از تجارت مواد مخدر؛

2) استفاده از مواد مخدر به عنوان سلاحی رعب‌انگیز برای تهدید نسل‌ها.

از نگاه برخی مسئولان این حوزه و پژوهشگران و صاحب نظران حوزه امنیت بین‌الملل؛ ایران در مبارزه با نارکوتروریسم جدیت داشته و در حقیقت با این پدیده خطرناک  هم مبارزه کننده بوده است و هم متحمل خسارات فراوان شده است.

علی هاشمی رئیس پیشین ستاد مبارزه با مواد مخدر با توصیفی از اقدامات ایران در مبارزه با نارکوتروریسم گفت: ٧ درصد باندهای مواد مخدر مسلحانه هستند و ما برای مبارزه تا کنون ٤٠٠٠ شهید دادیم. از ١٤٨ هزار تن تولید خالص افغانستان، به معادل تریاک ١٠ و نیم درصد کشفیات داشتیم. ازاین١٠ و نیم در صد در جدال نارکوتروریسم ٣٠ درصد سهمی است که مبارزه می‌کنیم.

او می‌گوید: فشار بسیاری وارد شد که آیا می‌توانیم مبارزه کنیم یا نه اما به دلائل متعدد نمی‌توانیم مبارزه نکنیم. به گفته ایشان، ٧ میلیون دستگیری مستقیم مواد مخدر داشتیم و در هر روز ٦٠ نَفَر از دستگیرشدگان یعنی ٥ درصدشان حکومتی بودند.[1]
 

 باید متاسفانه اظهار داشت اقتصاد مواد مخدر ابزاری سیاسی در دست و درخدمت قدرت‌های جهانی و حکومت‌های غیردموکراتیک موجود در دنیا قرار گرفته و با خلق گروه‌های تروریستی افراطی از جمله طالبان، القاعده، جبهه النصره، بوکوحرام و اخیرا داعش مورد حمایت همه جانبه آنان؛ امنیت ملی و امنیت انسان‌ها در سطح جهان را نه تنها به مخاطره انداخته و بشریت را بسوی جنگ سوق داده‌اند بلکه آینده مبهم و وحشتناکی را هم برای همگان رقم زده‌اند و موجب یاس و ناامیدی شده‌اند. قطعا باید بپذیریم نارکوتروریسم با همه پیچیدگی‌هایش محققا حکایتگر جنگ هبیریدی علیه بشریت و انسانیت است و اگر جز این گفته شود یا نشان از جهل و ناآگاهی و ساده انگاری موضوع است و یا بوی نامطبوع توطئه‌ای است که قدرت‌های استکباری و حاکمان جور تدارک دیده‌اند تا این نکته مهم فهم نشود و به آن به صورت جدی پرداخته نشود. به این دوآمار که مربوط به چندسال اخیر می‌باشد دقت کنید تا فساد نهفته در اقتصاد موادمخدر را بهتر درک کنید؛ قاچاق انسان سالانه ١٥٠ میلیارد دلار درآمد نصیب قاچاقچیان می‌کند و در سال ٢٠١٤ حدود ٧.٥ میلیارد دلار درآمد از این طریق نصیب خاورمیانه شد. درآمد سالانه قاچاق اعضای بدن انسان۸۴۰ میلیون تا یک میلیارد دلاراست. داعش بیش از ٧ میلیون مهاجر اجباری از سوریه و عراق داشت و بابت هر نفر برای قاچاق اعضای بدن، ١٥ هزار دلار دریافت می‌کرد. درارتباط موادمخدر سال ٢٠١٤ داعش درآمدی بیش از ٢ میلیارد دلار داشته که ٤٠٠ میلیون سهم مواد مخدر بود.[2]
 

از نگاه صاحب نظران و کارشناسان؛ دولت‌های ورشکسته مانند افغانستان و عراق، وجود بسترهای تاریخی منازعه مانندکشمیر و سینچیان، نابسامانی اقتصاد أعم از اقتصاد سیاه و فقر مانند پرو و کلمبیا و همجواری با این مراکز، مهمترین دلیل شکل گیری گروه نارکو تروریستی به دلیل سر ریزی تهدیدات بوده است. [3]
برای برخورد با این پدیده پیچیده چندلایه جهانی؛ نگاه صرفاً مقابله‌ای و مبارزه‌ای پاسخگو نیست بلکه بهتر است با رویکردهای آسیب شناسانه، این موضوع، علمی و کارشناسانه بررسی، تحلیل و تبیین شود.

نارکومافیا و نارکوتروریسم
تولید و توزیع و مصرف مواد‌مخدر، به دلیل سود مادی زیاد آن، موجب پیدایش شبکه‌های مواد مخدر و ظهور پدیده‌ی «نارکومافیا» در نقاط مختلف جهان شده است. نارکومافیا، با عبور از کارکردهای اجتماعی خود، در حوزه‌ی سیاسی نیز ابزار دست سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای قدرتمند شده اند.
 

تثبیت سه منقطه‌ی جهانی مثلث طلایی موادمخدر (در جنوب شرق آسیا)، هلال طلایی مواد مخدر (در افغانستان و پاکستان)- و منطقه کلمبیا (در آمریکای لاتین)، به گونه‌ای صورت گرفته است که هر یک از این مناطق، بتواند حوزه‌ جمعیت دو میلیارد نفر از ساکنان کره‌ی زمین را پوشش دهد: حوزه‌ مثلث طلایی برای دومیلیارد نفردر شرق، حوزه هلال طلایی برای دومیلیارد نفر در اروپا و غرب آسیا و شمال آفریقا، و تولید مواد مخدر در کلمبیا نیز برای دومیلیارد نفر در قاره آمریکا و غرب اروپا و آفریقا.
 

وقتی سود سرشار مادی و تأثیر عمیق تخریبی اجتماعی و فرهنگی و سیاسی مواد مخدر، با تقسیمات جغرافیایی جهانی مواد مخدر Geo Narco منطبق می‌شود، می‌تواند عمق تأثیر امنیتی این پدیده را در نظام بین‌الملل به نمایش بگذارد و به خوبی ابعاد ضدامنیتی و وحشت افکن و هراس پراکن آن را بنمایاند.
 

این پدیده چیزی جز "نارکوتروریسم" نیست که البته به همت سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و متحدان استراتژیک او دنبال می‌شود.
 

تروریست‌ها امروزه به صورت جدی برای تأمین منابع مالی خود به نارکوتروریسم متوسل شده‌اند و با استفاده از سلاح مواد مخدر در حال حمله به جوامع هستند. درآمد سالانه از تجارت مواد مخدر در جهان به بیش از 2 تریلیون دلار رسيده است.  
 

منابع:
1-کریمی، مجید. مواد مخدر تروریسم پنهان. نشریه تخصصی مطالعات مبارزه با مواد مخدر. سال اول، شماره دوم و سوم، پاییز و زمستان 1388، صص 82-76.
2-احتشامی، علی. مواد مخدر تروریسم پنهان. نشریه تخصصی پلیس علمی، شماره 8 ،  زمستان 1386.
3-علی وردی نیا،اکبر. مواد مخدر و امنیت اجتماعی، اطلاعات سیاسی و اقتصادی. شمارة 11 و 12، مرداد و شهریور 1386.

 
پی‌نوشت:

[1] - سخنان علی هاشمی رئیس پیشین ستاد مبارزه با مواد مخدردر نشست کمیته مطالعات منطقه ای انجمن علوم سیاسی ایران و پژوهشکده مطالعات خاورمیانه در 28 خرداد ماه 1398. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. 28خرداد ۱۳۹۸،‏ ۱۳:۵۰- کد خبر: 83359209.
[2] - سخنان مهدخت ذاکری مدرس دانشگاه و پژوهشگر در نشست کمیته مطالعات منطقه ای انجمن علوم سیاسی ایران و پژوهشکده مطالعات خاورمیانه در 28 خرداد ماه 1398. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. 28خرداد ۱۳۹۸،‏ ۱۳:۵۰- کد خبر: 83359209.
[3] - همان.
 

دکتر اسدالله افشار

• دکتر اسدالله افشار

• تولید و قاچاق مواد مخدر

• مواد مخدر

• مواد افیونی

• آسیب اجتماعی

• تولید مواد مخدر

• آسیب‌های‌ اجتماعی‌

• اقتصاد مواد مخدر

• تروریسم

• تجارت مواد مخدر

• ستاد مبارزه با مواد مخدر

• نارکوتروریسم

• گروه‌های تروریستی

• طالبان

• القاعده

• جبهه النصره

• بوکوحرام

• داعش

• جنگ هبیریدی علیه بشریت

• اقتصاد موادمخدر

• قاچاق انسان

• قاچاق اعضای بدن

• مصرف مواد‌مخدر

• نارکومافیا

• کلمبیا

• افغانستان

• پاکستان